Qua nhiều năm, ngành công nghiệp thang máy đã phát triển ra nhiều mẫu mã sản phẩm đa dạng theo nhu cầu sử dụng của con người. Tuy nhiên chúng ta vẫn có thể chia ra làm 2 phân loại thang máy chính: Thang máy tải khách và thang máy tải hàng.

Thang máy tải hàng được định nghĩa là dòng thang máy dành riêng cho việc vận chuyển hàng hóa, ngoài ra, thang máy tải hàng chỉ chở kèm thêm người điều khiển thang và người vận chuyển hàng hóa ra vào thang máy tải hàng. Một chiếc thang máy tải hàng không nhất thiết phải mang lại sự tiện nghi và thoải mái cho hành khách. Do đó, thiết kế thang máy tải hàng vô cùng khác biệt với thang máy tải khách, không chỉ ở kích thước buồng cabin.

1. Vận hành thang máy

Thang máy tải hàng tập trung vào công năng còn thang máy tải khách thì tập trung vào cả tính thẩm mỹ cũng như công năng sử dụng.

Kích thước buồng cabin: Thang máy máy tải hàng được tính toán thiết kế nhằm tối đa không gian lưu trữ hàng hóa, vận hành trong điều kiện tải trọng lớn, hàng hóa cồng kềnh. Một thang máy tải hàng trọng tải 1000 kg có kích thước cabin rộng 1700 mm và chiều sâu 2300mm. So với đó, thang máy tải khách trọng tải 1000kg cho 15 người có kích thước buồng chiều rộng 1600 mm và chiều sâu 1500 mm.

Tải trọng: Thang máy tải hàng có tải trọng thấp nhất khoảng 450 kg – 630kg (dành cho thang thực phẩm) và cao nhất là 10,000 kg (dành cho máy móc công nghiệp, hàng hóa…). Sự chênh lệch tải trọng của thang máy tải hàng rất lớn. Ví dụ thang máy tải hàng Fuji có các tải trọng bao gồm: 630 – 1000 – 2000 – 3000 – 3200 – 5000 – 7000 – 10000 kg. Ngược lại, đối với thang máy tải khách, mức tải trọng tối đa chỉ đến 2000 kg cho 26 hành khách di chuyển.

Tốc độ: Thông thường, thang máy tải khách có tốc độ trung bình giao động từ 1.0 – 2.5 m/s tương đương với 60 – 150 m/phút. Tuy nhiên, thang máy tải khách của các tòa nhà cao tầng có thể cài đặt vận tốc lên tới 10 m/s – 600 m/phút. Điều này lại hoàn toàn ngược lại với thang máy tải hàng.

Trọng tải càng lớn, thì tốc độ thang máy tải hàng được cài đặt càng thấp, chỉ giao động trong khoảng từ 0.25 – 0.5 m/s (15 – 30 m/phút), tối đa lên đến 2.0 m/s (120 m/phút). Lý do là thang máy trọng tải lớn cần đảm bảo sự ổn định trong chuyển động, tránh vượt tốc hoặc giảm tốc đột ngột, gây ra tai nạn khi buồng cabin chạy vượt quá hành trình quy định.

Điểm dừng thang: Thang máy tải hàng thường có số điểm dừng máy ít hơn thang máy tải khách, trung bình trong khoảng 5 tầng dừng thang trở xuống. Điều này thường do đặc tính của công trình kiến trúc sử dụng thang máy tải khách thường là các kho bãi, khu nhà máy công nghiệp, siêu thị thấp tầng. Tuy nhiên, số điểm dừng thang máy tải hàng càng nhiều, thì việc quy định tốc độ vận hành thấp sẽ đảm bảo thang máy chạy an toàn và ổn định hơn.

2. Thiết kế cửa tầng

Cửa tầng thang máy tải hàng có độ chịu lực cao, và linh hoạt nhiều phương thức mở cửa nhằm tối đa diện tích cửa. Đối với thang máy tải khách, cửa mở tim ngang là dạng cửa phổ biến nhất.

Kiểu mở cửa phổ biến: Điều đầu tiên bạn có thể nhận biết được thang máy tải hàng nằm ở chính thiết kế cửa tầng thang máy. Nhằm đảm bảo an toàn, thang máy tải hàng chỉ vận hành khi thang máy nhận được thông báo cửa tầng đã đóng khóa an toàn.

Các loại cửa tầng thang máy tải hàng phổ biến gồm: Cửa mở từ tâm (2 cánh – 8 cánh), cửa mở lùa trên xuống (2 – 3 cánh), cửa mở trên dưới, cửa mở lùa 1 bên (2 – 3 cánh), cửa sắt kéo, cửa gỗ. Ngoài ra, để thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa qua 2 đầu tòa nhà, bạn có thể cân nhắc tới cửa mở xuyên thông 2 đầu, thường dành cho thang máy trọng tải lớn.

Tùy vào mức chi phí đầu tư của chủ đầu tư và đặc thù công trình xây dựng, bên đơn vị thiết kế sẽ đưa ra phương án lắp đặt cửa hợp lý. Ví dụ, các loại cửa lùa và cửa mở tim nhiều cánh sẽ giúp tối ưu độ rộng của cửa thang, nhưng yêu cầu chi phí cao hơn cửa mở tim 2 cánh thông thường hoặc cửa sắt kéo.

Loại cửa sắt kéo tuy phù hợp với các công trình nhà máy công nghiệp thấp tầng, giúp tiết kiệm chi phí, nhưng lại có độ an toàn thấp, không phù hợp để tải người khi thiếu lớp cửa buồng cabin an toàn.

Độ rộng mở cửa: Thông thường, cửa cabin thang máy tải hàng đã được tính toán để có mức độ mở rộng cửa tối đa so với thang máy tải khách. Thang máy có trọng tải càng lớn thì độ rộng mở cửa yêu cầu càng cao. Ví dụ thang máy tải hàng trọng tải 1000 kg có kích thước cửa cabin rộng 1400 mm, cao 2100 mm. Nhưng với trọng tải 1500 kg, kích thước cửa lên rộng 2200 mm và cao 2100mm. Độ rộng cửa càng lớn thì vận chuyển hàng hóa càng dễ dàng, nhất là đối với hàng hóa cồng kềnh, xe đẩy trong việc bẻ góc ra vào thang máy.

3. Thiết kế nội thất cabin thang máy tải hàng

So sánh với cabin thang máy tải khách, buồng cabin thang máy tải hàng thiết kế cơ bản, luôn tập trung vào tính khả dụng, chịu lực va đập mạnh và mài mòn cao của hàng hóa.                                                                            

Thiết kế cơ bản buồng cabin thang máy tải hàng gồm:

• Vách, trần Inox 304/ thép không rỉ chịu lực cao, không kính
• Sàn chống trơn trượt chịu lực
• Cửa chịu lực
• Bảng gọi tầng
• Đèn & quạt gió
• Thanh ốp bảo vệ vách sàn thang máy
• Thang chống va chạm vách
• Tay vịn
• Dải hướng dẫn phân cách (bổ sung thêm cho cabin ô tô)
• Gờ giới hạn chiều sâu (bổ sung thêm cho cabin ô tô)